Gia đình rối loạn chức năng/ Gia đình độc hại

Nguồn: Pinterest

Chắc chắn rồi, tình yêu có điều kiện từ bố mẹ thì không phải là 1 tình yêu lành mạnh. Tuy nhiên bộ não của chúng ta nghĩ rằng tình yêu có điều kiện thì tốt hơn là không có tình yêu gì cả.

Torie Wiksell

Tất cả các gia đình hạnh phúc đều giống nhau, còn các gia đình không hạnh phúc thì không hạnh phúc theo cách riêng của mỗi nhà. Những đặc tính của một gia đình tích cực là chủ động lắng nghe nhau, tôn trọng sự khác biệt, hỗ trợ lẫn nhau, lòng tốt, sự thật, và không hạ bệ nhau. Rối loạn chức năng trong gia đình bao gồm những hành vi huỷ hoại có tính khuôn mẫu và lặp đi lặp lại. Để hiểu biết về rối loạn này thì cần phải kiểm chứng về gia đình của bạn. Gia đình nào cũng có khiếm khuyết, thiếu sót, nhưng không phải gia đình nào cũng là độc hại hay không lành mạnh.

Không có cái gì gọi là một "gia đình hoàn hảo" cả. Tất cả các gia đình đều phải qua mâu thuẫn xung khắc ở một thời điểm nào đó.

Tuy nhiên, khi mâu thuẫn bao trùm toàn bộ gia đình và gây trở ngại tới chức năng bình thường của một gia đình thì gia đình đó được xem là một gia đình rối loạn chức năng.

Đặc biệt là những bố mẹ ái kỷ thường lừa dối người thân và bạn bè họ. Mỗi khi ở xung quanh người khác, bố mẹ ái kỷ như được bật công tắc trở thành những người toả ra sức hút, khiến mọi người trong vòng tròn xã hội quanh họ yêu quý và mến mộ họ. Và bạn có thể tưởng tượng ra được rồi đó, những người nghĩ rằng họ "biết rõ" những bố mẹ ái kỷ này sẽ không tin con cái hoặc vợ/chồng của người ái kỷ nói điều không tốt về người ái kỷ.

Nhiều người lớn lên trong gia đình rối loạn chức năng không nhìn nhận ra được rằng gia đình họ là rối loạn chức năng/bất thường. 

Tin rằng cách mà gia đình họ vận hành là bình thường, nhiều người mang cách vận hành gia đình đó vào tổ ấm riêng của họ khi họ lập gia đình riêng.

Millicent Kelly

Hãy hiểu rằng bạn không hề bị điên. Mà thực ra là bạn đã lớn lên trong một gia đình điên rồ hoặc "rối loạn chức năng" - gia đình mà đã khiến bạn tạo lập thói quen sinh tồn không lành mạnh nhưng cần thiết để tồn tại được trong cái gia đình đó.

David Lechnyr

Trong gia đình rối loạn chức năng nghiêm trọng, sự tôn trọng giữa các thành viên với nhau là:

• Tuân lời mù quáng

• Không được thách thức quyền lực của người chủ gia đình

• Không được phép đặt câu hỏi

• Không bao giờ được bất tuân quy tắc của gia đình (cách ăn mặc, tiêu chuẩn về người yêu, niềm tin của ta)

• Người lớn tuổi có thể đối xử với bạn bất kể thế nào theo cách họ muốn nhưng ở chiều ngược lại bạn luôn phải thể hiện sự tôn trọng với họ.

• Có rất ít ranh giới cá nhân và quyền lực của mỗi cá nhân.

• Sự tôn trọng dựa trên tuổi tác chứ không phải dựa trên sự trưởng thành hay hành vi của cá nhân.

• Chỉ được tôn trọng khi bạn làm theo cách "đúng đắn".

Trong gia đình bình thường, sự tôn trọng giữa các thành viên với nhau là: 

• Ngợi khen và khuyến khích

• Mỉm cười

• Nói lời trân trọng nhau

• Chia sẻ cảm xúc và ý tưởng cá nhân

• Quan tâm đến cảm xúc của nhau

• Kiên nhẫn

• Thể hiện tình cảm

• Hành động thể hiện lòng tốt với nhau

• Khoan dung với những quan điểm khác biệt

• Có ranh giới cá nhân

• Có sự tôn trọng nhau giữa các thế hệ trong gia đình 

Dấu hiệu bạn lớn lên trong một gia đình rối loạn chức năng

1. Bố mẹ bạo hành thể chất hoặc bạo hành bằng lời nói đối với bạn.

2. Bố mẹ khiến bạn cảm thấy bạn không thể làm hoặc nói cái gì đúng đắn cả.

3. Bố mẹ thắp đèn ga (gaslight) bạn.

   Gaslight: hành vi sử dụng các thông tin sai trái, thiếu chính xác nhằm thao túng, điều khiển và bạo hành để kiểm soát tinh thần, tâm lý của nạn nhân. Người thao túng sử dụng lời nói để khiến cho nạn thân cảm thấy sợ hãi và không còn tin tưởng bản thân mình. Sự hoài nghi bản thân liên tục sẽ khiến cho nạn nhân không còn tự tin, đồng thời dễ bị ảnh hưởng bởi mọi người xung quanh.

4. Các thành viên thiếu sự cảm thông với nhau.

5. Bố mẹ đóng vai nạn nhân cho chính tình huống mà họ là kẻ chủ mưu.

6. Bạn cảm thấy không thoải mái khi bố mẹ ở gần.

7. Bố mẹ hạ thấp bạn thay vì nâng đỡ bạn.

8. Bố mẹ sử dụng thông tin cá nhân riêng tư của bạn để đối phó lại bạn.

Meme

Biểu cảm (bất lực) khi bạn nói chuyện với bố mẹ bạn và cảm giác như đang nói chuyện với một đứa trẻ 8 tuổi bị tổn thương có kỹ năng lắng nghe và giao tiếp tệ hại.

Meme

Cảm ơn con vì đã là thành viên bình thường nhất trong cái gia đình rối loạn bất thường này :v

3 đặc điểm của một gia đình rối loạn chức năng

(dựa trên nghiên cứu của Claudia Black)

1. Không nói chuyện

   Giả vờ rằng mọi thứ đều ổn. Không nhận biết được những vấn đề của gia đình hoặc là đổ lỗi cho ai đó khác.

2. Không tin tưởng

   Bị nhiễm tư duy rằng con người về bản chất là không đáng tin cậy. Gia đình thì hỗn loạn và không thể đoán trước được.

3. Không cảm nhận

   Việc thể hiện cảm xúc là không an toàn. Chỉ người nắm quyền lực lớn nhất trong gia đình được phép thể hiện cảm xúc, và thường thì là giận dữ.

"Những động lực diễn ra trong gia đình độc hại có thể rất khó để nhận biết, đặc biệt là khi bạn sống trong chính gia đình đó. Mỗi người có những biểu hiện khác nhau, nhưng một số dấu hiệu phổ biến bao gồm cảm thấy lo lắng, trầm cảm, kiệt sức, hoặc cảm thấy không an toàn về mặt thể chất hoặc về tâm lý trong và sau khi giao tiếp với người thân của bạn."

Monika Roots, Bác sĩ y khoa, nhà trị liệu tâm lý cho trẻ em và người lớn và là người đồng sáng lập của tổ chức Bend Health.

"Tất cả các gia đình đều trải qua những thách thức và khó khăn, nhưng một gia đình độc hại sẽ liên quan tới việc một hay nhiều thành viên đối xử với nhau theo cách có hại hoặc gây đổ vỡ. Những hành vi đó có thể là cơn giận dữ bùng nổ, xâm phạm ranh giới cá nhân, nói dối, đổ lỗi, thao túng, kiểm soát, cũng như bạo hành thể chất, bạo hành cảm xúc, hoặc bạo hành bằng lời nói."

Monika Roots, Bác sĩ y khoa, nhà trị liệu tâm lý cho trẻ em và người lớn và là người đồng sáng lập của tổ chức Bend Health.

Khi càng hiểu về thế nào là gia đình lành mạnh và thế nào là gia đình độc hại/ gia đình rối loạn chức năng, chắc chắn là bạn sẽ không còn quá quan trọng nhận định, cảm xúc của bố mẹ đối với bạn nữa.

Vì giá trị của bạn là vẻ đẹp tự ở trong bạn, bạn có nhận định độc lập về bản thân mình, không còn lệ thuộc vào nhận xét của những con người độc hại đó.

Vì vậy, trở thành "nỗi thất vọng của gia đình" thì có làm sao chứ. Cũng chả phải cái gì to tát nghiêm trọng cả.

Thậm chí bạn còn có thể nhún vai và cười lên việc đó nữa.

"Trở thành nỗi thất vọng của bố mẹ là một nhiệm vụ khó khăn đấy, nhưng ai đó phải lãnh trách nhiệm thực hiện việc đó thôi" :)